Tin tức

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự chuyển đổi mạnh mẽ về chính sách môi trường, Liên minh Châu Âu (EU) đã triển khai Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon (CBAM) như một phần trong kế hoạch đạt mục tiêu trung hòa khí carbon vào năm 2050. CBAM không chỉ là một công cụ điều chỉnh thuế mà còn là một biện pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của nền công nghiệp xanh và bền vững trên toàn cầu.

CBAM Là Gì?

Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon (CBAM) là một chính sách thuế carbon áp dụng lên hàng hóa nhập khẩu vào EU dựa trên lượng khí thải carbon phát sinh trong quá trình sản xuất tại quốc gia xuất khẩu. Mục tiêu của CBAM là ngăn chặn “rò rỉ carbon” – hiện tượng các doanh nghiệp di chuyển sản xuất sang các quốc gia có tiêu chuẩn môi trường thấp hơn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nỗ lực chống biến đổi khí hậu toàn cầu.

Cách Thức Hoạt Động của CBAM

Nhà nhập khẩu hàng hóa vào EU phải đăng ký với cơ quan quản lý trong nước và mua chứng chỉ CBAM. Giá của chứng chỉ này được điều chỉnh dựa trên giá tín chỉ phát thải trong Hệ thống Thương mại Khí thải của EU (EU ETS). Nhà nhập khẩu khai báo lượng phát thải của hàng hóa nhập khẩu và giao nộp số lượng chứng chỉ tương ứng hàng năm. Nếu chứng minh được đã thanh toán thuế carbon tại quốc gia xuất khẩu, nhà nhập khẩu có thể được khấu trừ lượng phát thải tương ứng.

Phạm Vi và Lộ Trình Thực Hiện CBAM

CBAM hiện áp dụng cho các sản phẩm như xi măng, sắt thép, nhôm, phân bón, điện và hydro. Chính sách này có lộ trình thực hiện cụ thể:

– Giai đoạn chuyển tiếp (01/10/2023 – 31/12/2025): Nhà nhập khẩu phải báo cáo lượng khí thải nhà kính hàng quý.

– Giai đoạn vận hành (01/01/2026 – 31/12/2034): Nhà nhập khẩu phải mua và nộp chứng chỉ CBAM tương ứng với lượng phát thải.

– Giai đoạn vận hành toàn bộ (từ 01/01/2034): Các nhà máy và doanh nghiệp không còn được cấp miễn phí hạn ngạch phát thải CO2.

Tác Động Đến Xuất Khẩu của Việt Nam

CBAM có tác động trực tiếp đến các ngành công nghiệp chính của Việt Nam như sắt thép, xi măng, phân bón và nhôm. Dù đây không phải là những ngành xuất khẩu mạnh sang EU, việc áp dụng CBAM sẽ làm tăng giá thành sản phẩm, giảm sức cạnh tranh trên thị trường EU. 

Các chuyên gia dự báo, ngành thép của Việt Nam có thể giảm 4% giá trị xuất khẩu, sản lượng giảm 0,8%. Ngành nhôm cũng sẽ giảm hơn 4% giá trị xuất khẩu và 0,4% sản lượng. Mức độ tác động đối với ngành xi măng và phân bón là không đáng kể.

Khuyến Nghị Giải Pháp

Để ứng phó với CBAM, Việt Nam cần:

1. Chấp nhận và thích nghi: Doanh nghiệp nên nắm rõ quy định của CBAM và chuẩn bị các báo cáo chi tiết về phát thải carbon.
2. Cải thiện công nghệ: Đầu tư vào công nghệ sạch hơn để giảm lượng phát thải carbon trong quá trình sản xuất.
3. Tăng cường hợp tác quốc tế: Hợp tác với các đối tác EU để hiểu rõ hơn về CBAM và các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp.

CBAM là một thách thức lớn nhưng cũng là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam đổi mới và phát triển bền vững. Việc nắm bắt thông tin, chuẩn bị kỹ lưỡng và áp dụng các biện pháp giảm phát thải sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ tuân thủ quy định của EU mà còn nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.