Trong bối cảnh hoạt động thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc ngày càng sôi động, vận chuyển đường sắt Việt Nam – Trung Quốc nổi lên như một giải pháp logistics bền vững và tiết kiệm. Với tuyến đường sắt liên vận quốc tế, doanh nghiệp không chỉ tối ưu thời gian và chi phí mà còn mở rộng được thị trường sang các khu vực sâu nội địa Trung Quốc, thậm chí kết nối đến Trung Á và châu Âu.

Vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt liên vận Việt Nam – Trung Quốc

Đường sắt liên vận Việt Nam – Trung Quốc là gì?

Đường sắt liên vận quốc tế là hình thức vận tải hàng hóa xuyên biên giới bằng tàu hỏa, cho phép hàng hóa di chuyển từ Việt Nam sang Trung Quốc (và ngược lại) thông qua hệ thống đường ray được kết nối đồng bộ giữa hai nước. Đây là phương thức vận chuyển dựa trên các thỏa thuận hợp tác liên vận giữa hai quốc gia, đi kèm các loại giấy tờ chuyên biệt như giấy phép liên vận Việt Nam – Trung Quốc.

Hiện nay, các tuyến tàu liên vận Việt Nam – Trung Quốc thường chạy từ các ga như Yên Viên, Lào Cai, Đồng Đăng… kết nối tới Nam Ninh, Trịnh Châu, Côn Minh, Trùng Khánh, Bắc Kinh…

>> Đọc thêm: Cross-border Transport là gì?

Ưu điểm vượt trội của vận chuyển đường sắt Việt – Trung

Vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt Việt Nam – Trung Quốc ngày càng được doanh nghiệp xuất nhập khẩu lựa chọn bởi:

• Thời gian vận chuyển nhanh: Tuyến đường sắt từ ga Nam Ninh (Trung Quốc) đến ga Yên Viên (Việt Nam) chỉ mất khoảng 14 tiếng, nhanh hơn đáng kể so với đường bộ hoặc đường biển.
• Chi phí tối ưu: So với vận tải hàng không hoặc đường bộ, đường sắt tiết kiệm chi phí vận hành đáng kể, đặc biệt với hàng hóa nặng và số lượng lớn.
• Khả năng gom hàng linh hoạt: Hình thức ghép hàng (LCL) theo đoàn tàu giúp doanh nghiệp nhỏ cũng có thể tận dụng lợi thế của đường sắt.
• Đáp ứng tốt trong mùa cao điểm, khi các tuyến đường bộ có thể tắc biên hoặc quá tải.

Thực trạng khai thác và thách thức hạ tầng

Thực trạng khai thác và thách thức hạ tầng

Dù tiềm năng lớn, nhưng hiện tại đường sắt liên vận Việt Nam – Trung Quốc vẫn chưa phát huy hết hiệu quả do một số hạn chế:

• Hạ tầng chưa đồng bộ, nhiều đoạn đường ray xuống cấp hoặc có khổ đường ray không tương thích giữa hai nước (ví dụ: tuyến Hà Nội – Lào Cai – Hà Khẩu).
• Tần suất vận hành thấp, hiện chỉ khoảng 3 chuyến/tuần, chưa đáp ứng được nhu cầu từ 8–9 triệu tấn/năm.
• Phát sinh thời gian và chi phí do quy trình bốc dỡ, đổi tàu khi qua cửa khẩu.

Các dự án đường sắt chiến lược đang triển khai

Để nâng cao năng lực vận chuyển liên vận quốc tế, Việt Nam và Trung Quốc đang cùng xúc tiến các dự án trọng điểm:

Tuyến Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh

• Chiều dài: 460 km – Khổ ray: 1.435 mm
• Vốn đầu tư: 8,369 tỷ USD – Hoàn thành dự kiến: Năm 2030

Tuyến Hải Phòng – Hạ Long – Móng Cái

• Chiều dài: 187 km – Tốc độ tàu khách: 160 km/h
• Dự kiến triển khai: Sau năm 2030 – Tổng vốn: 7 tỷ USD

Tuyến Lạng Sơn – Hà Nội

• Chiều dài: 156 km – Tàu hàng chạy 120 km/h
• Tổng vốn đầu tư: 6 tỷ USD – Dự kiến: Sau năm 2030

Các tuyến này không chỉ phục vụ vận tải hai chiều mà còn nằm trong quy hoạch đường sắt liên vận quốc tế xuyên Á, tạo hành lang vận tải từ Trung Quốc sang ASEAN và châu Âu.

Hợp tác chiến lược giữa Việt Nam – Trung Quốc

Dự án Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng đã được Quốc hội Việt Nam thông qua chủ trương đầu tư vào tháng 2/2025. Hai bên đang phối hợp đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị, trong đó có:

• Đàm phán hiệp định vay vốn từ Chính phủ Trung Quốc.
• Hợp tác kỹ thuật với Viện 5 đường sắt Trung Quốc để lập báo cáo tiền khả thi.
• Bộ Xây dựng Việt Nam xây dựng tiêu chuẩn thiết kế, huy động vốn và lựa chọn nhà thầu.

>> Đọc thêm: Vận Chuyển Đường Sắt Bắc Nam – King Freight Logistics Vietnam

Lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu

Với việc phát triển đường sắt liên vận Việt Nam – Trung Quốc, doanh nghiệp sẽ được hưởng nhiều lợi ích vượt trội:

• Rút ngắn thời gian giao hàng, tăng tốc độ xoay vòng hàng hóa.
• Giảm chi phí logistics, nhất là đối với hàng container số lượng lớn.
• Tăng tính ổn định, ít bị ảnh hưởng bởi tắc biên, thời tiết hoặc quá tải như đường bộ.
• Mở rộng thị trường từ Trung Quốc sang Trung Á và châu Âu thông qua hệ thống liên vận quốc tế.

Vận chuyển bằng đường sắt liên vận Việt Nam – Trung Quốc không chỉ là xu hướng mới trong lĩnh vực logistics mà còn là đòn bẩy chiến lược giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, tăng hiệu quả vận hành và nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Để tận dụng triệt để cơ hội này, việc lựa chọn đối tác logistics uy tín và nắm rõ các thủ tục như giấy phép liên vận Việt Nam – Trung Quốc là yếu tố then chốt.